Joanna Senyszyn, 76-letnia mieszkanka Warszawy, to jedna z najbardziej wyrazistych postaci polskiej sceny politycznej. Z wyższym wykształceniem, profesor nauk ekonomicznych, wieloletnia parlamentarzystka i publicystka związana z tygodnikiem „Fakty po Mitach”, startuje w wyborach prezydenckich 2025 jako kandydatka niezależna. Znana z bezkompromisowych poglądów na świeckość państwa i prawa kobiet, Senyszyn przyciąga uwagę zarówno zwolenników, jak i krytyków. W tym artykule przedstawiamy jej biografię, drogę polityczną oraz program wyborczy, który może wpłynąć na kształt polskiej debaty publicznej.
Spis Treści
Początki i życie prywatne
Joanna Senyszyn, z domu Raulin, urodziła się 1 lutego 1949 roku w Gdyni. Wychowywała się w rodzinie Danuty i Ryszarda Raulinów, w atmosferze szacunku dla pracy i edukacji. Ukończyła III Liceum Ogólnokształcące im. Marynarki Wojennej RP w Gdyni, a następnie studia na Wydziale Ekonomiki Transportu Uniwersytetu Gdańskiego w 1972 roku, uzyskując tytuł magistra w zakresie międzynarodowych stosunków ekonomicznych. W 1977 roku obroniła doktorat, a w 1992 roku habilitację z nauk ekonomicznych. W 1996 roku otrzymała tytuł profesora.
Prywatnie przez blisko 50 lat była żoną Bolesława Senyszyna, adwokata i byłego sędziego, który zmarł w lutym 2025 roku. Para świadomie nie zdecydowała się na dzieci, co Senyszyn wielokrotnie określała jako jedną z najlepszych decyzji w swoim życiu. W rozmowie z „Super Expressem” w 2024 roku podkreślała: „Wybrałam model życia bez dzieci i nigdy tego nie żałowałam.” Obecnie mieszka w Warszawie, aktywnie działając w mediach społecznościowych i publicystyce.
Kariera akademicka i naukowa
Joanna Senyszyn rozpoczęła karierę akademicką zaraz po studiach, podejmując pracę jako asystentka na Uniwersytecie Gdańskim. W latach 1994–1995 była rektorem Wyższej Szkoły Administracji i Biznesu w Gdyni, a od 1996 do 2002 roku pełniła funkcję dziekana Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego. Jako kierownik Katedry Badań Rynku na Wydziale Nauk Społecznych UG prowadziła badania nad marketingiem, konsumpcją i poziomem życia. Jest autorką około 150 publikacji naukowych oraz promotorką ponad 600 prac magisterskich i kilku doktoratów.
Jej książki, takie jak Konsumpcja żywności w świetle potrzeb i uwarunkowań (1992) czy Równouprawnienie kobiet (2011), zdobyły uznanie w środowisku akademickim. Senyszyn łączyła działalność naukową z publicystyką, pisząc dla lewicowych i antyklerykalnych tytułów, takich jak „Przegląd”, „Trybuna” czy „Fakty i Mity”. Od 2020 roku współpracuje z tygodnikiem „Fakty po Mitach”, gdzie prowadzi rubrykę „Katedra Profesor Joanny S.”, komentując politykę i społeczeństwo.
Droga polityczna
Senyszyn rozpoczęła działalność polityczną w latach 70., należąc do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR) od 1975 do 1990 roku. W 1980 roku wstąpiła do „Solidarności”, którą opuściła w 1995 roku. W 1998 roku została radną sejmiku pomorskiego z ramienia Sojuszu Lewicy Demokratycznej (SLD), a w 2001 roku zdobyła mandat posłanki IV kadencji Sejmu z listy SLD-UP. W kolejnych wyborach (2005, 2007) ponownie wchodziła do Sejmu, pełniąc m.in. funkcję wiceprzewodniczącej Polsko-Tajwańskiego Zespołu Parlamentarnego.
W latach 2009–2014 była deputowaną do Parlamentu Europejskiego VII kadencji, gdzie działała w grupie Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów. W 2011 roku wybrano ją na wiceprzewodniczącą komisji na rzecz świeckości w UE. Po zakończeniu kadencji w PE bezskutecznie kandydowała w wyborach europejskich (2014) i parlamentarnych (2015). W 2019 roku wróciła do Sejmu IX kadencji, uzyskując 36 405 głosów w okręgu gdyńskim. W 2021 roku opuściła Nową Lewicę, dołączając do Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), którą opuściła w 2023 roku.
Kandydatura na prezydenta 2025
Joanna Senyszyn ogłosiła start w wyborach prezydenckich 20 stycznia 2025 roku, publikując oświadczenie w mediach społecznościowych: „Polska potrzebuje prezydentki – kobiety silnej, niezależnej, która nie będzie niczyim długopisem.” Do 27 marca zebrała 150 tysięcy podpisów poparcia, co pozwoliło na rejestrację jej kandydatury przez PKW 31 marca. Popiera ją m.in. Stowarzyszenie Lewicy Demokratycznej, a jej czerwone materiały wyborcze z logo SLD podkreślają lewicową tożsamość.
Senyszyn pozycjonuje się jako alternatywa dla wyborców rozczarowanych duopolem PO-PiS i brakiem lewicowych kandydatów. W rozmowie z Interią w kwietniu 2025 roku mówiła: „Obywatele chcą prezydenta, który kieruje się dobrem wspólnym, a nie partyjnymi interesami.” Jej kampania, choć skromnie finansowana, opiera się na zaufaniu wyborców i wieloletnim doświadczeniu.
Program wyborczy na 2025 rok
Program wyborczy Joanny Senyszyn, zatytułowany „Polska otwarta i sprawiedliwa”, opiera się na czterech filarach: świeckości, prawach kobiet, wolnościach obywatelskich i ekologii. Kluczowe punkty to:
- Świeckość państwa: Senyszyn postuluje pełny rozdział Kościoła od państwa, ograniczenie wpływu instytucji religijnych na edukację i prawo oraz usunięcie religii ze szkół publicznych. „Polska jest klerykalna, a prawo do aborcji możliwe tylko w świeckim państwie” – mówiła w Polskim Radiu 24 w 2024 roku.
- Prawa kobiet: Kandydatka domaga się legalizacji aborcji na żądanie do 12. tygodnia ciąży, równości płac i walki z przemocą domową. Zapowiada weto dla ustaw ograniczających prawa reprodukcyjne.
- Wolności obywatelskie: Senyszyn sprzeciwia się prywatyzacji służby zdrowia i szkolnictwa wyższego, promując powszechny dostęp do tych usług. Krytykuje obniżanie podatków, wskazując, że osłabiłoby to sektor publiczny.
- Ekologia i sprawiedliwość społeczna: Proponuje inwestycje w odnawialne źródła energii, redukcję emisji CO₂ i ochronę zasobów naturalnych, łącząc to z walką o prawa zwierząt i politykę antydyskryminacyjną.
Senyszyn deklaruje, że jako prezydentka nie podpisze ustaw niezgodnych z konstytucją, takich jak zawieszenie prawa do azylu. Sprzeciwia się także wydatkom na obronność na poziomie 5% PKB, proponując 3,5% i przeznaczenie oszczędności na zdrowie i edukację.
Kontrowersje wokół kandydatury
Joanna Senyszyn budzi emocje swoimi odważnymi wypowiedziami. Jej antyklerykalne stanowisko, w tym krytyka Kościoła katolickiego, spotyka się z ostrą reakcją środowisk konserwatywnych. W 2010 roku podczas Parady Równości sparafrazowała słowa Jana Pawła II, mówiąc: „Nie lękajcie się być sobą,” co wywołało oburzenie prawicy. W 2025 roku jej wypowiedź dla Interii, że „Putin nie wywoła wojny z Polską,” wzbudziła zarzuty o naiwność w polityce międzynarodowej.
Krytykowano ją także za użycie terminu „kaczyzm” na określenie polityki PiS, co uznano za polaryzujące. W kampanii Senyszyn unika jednak osobistych ataków, skupiając się na kwestiach programowych. Po debacie w Końskich w kwietniu 2025 roku wskazała na animozje w koalicji rządzącej, krytykując Magdę Biejat za „wbicie noża w plecy” Rafałowi Trzaskowskiemu w kwestii tęczowej flagi.
Działalność społeczna i publicystyczna
Senyszyn od lat angażuje się w ochronę praw zwierząt, pełniąc funkcję prezeski gdyńskiego oddziału Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami. W 2011 roku założyła stowarzyszenie „Polka Potrafi”, wspierające kobiety w życiu publicznym, a w 2013 roku powołała Fundację prof. Joanny Senyszyn. Jej publikacje, takie jak Zdeptana tęcza (2019), poruszają tematykę dyskryminacji społeczności LGBT+.
Jako publicystka Senyszyn jest aktywna w mediach społecznościowych (@Joanna_Senyszyn), gdzie komentuje bieżące wydarzenia. Jej blog oraz teksty w „Faktach po Mitach” i dawniej w „Nie” budują wizerunek bezkompromisowej krytyczki establishmentu. W 2006 i 2009 roku otrzymała „Lustro Szkła Kontaktowego” od widzów TVN24 za ostry, ale celny komentarz polityczny.
Szanse wyborcze i odbiór społeczny
W sondażach z kwietnia 2025 roku Joanna Senyszyn oscyluje między 2% a 4% poparcia, co plasuje ją wśród kandydatów niszowych, ale z potencjałem na zaskoczenie. Jej elektorat to głównie lewicowi wyborcy z dużych miast, szczególnie kobiety i osoby popierające świeckość państwa. W rozmowie z Polsat News w marcu 2025 roku mówiła: „W każdych wyborach zdarzają się niespodzianki, a ja mam doświadczenie i zaufanie wyborców.”
Kampania Senyszyn, choć ograniczona finansowo, opiera się na „pospolitym ruszeniu” sympatyków. Jej czerwone plakaty z hasłem „Polska dla wszystkich” są widoczne w Warszawie, Gdańsku i Krakowie. Wyzwaniem pozostaje dotarcie do młodszych wyborców, którzy mogą preferować Magdę Biejat lub Adriana Zandberga. Atutem Senyszyn jest jednak rozpoznawalność i konsekwencja w głoszeniu lewicowych wartości.
Dlaczego Senyszyn startuje?
Joanna Senyszyn chce być prezydentką, która zjednoczy podzielone społeczeństwo i przywróci Polsce świecki charakter. W rozmowie z Onetem w kwietniu 2025 roku podkreślała: „Jestem jedyną kandydatką z tytułem profesora ekonomii, która wie, jak ustawy wpływają na kieszenie Polaków.” Jej wizja prezydentury opiera się na odwadze i niezależności, co ma przyciągnąć wyborców zmęczonych partyjnymi układami.
Wybory prezydenckie 18 maja 2025 roku będą dla Senyszyn szansą na pokazanie, że Polska jest gotowa na prezydentkę reprezentującą lewicowe ideały. Czy jej program znajdzie szersze poparcie? Odpowiedź przyniosą wyniki pierwszej tury, a ewentualna druga tura 1 czerwca może być kluczowa dla jej politycznej przyszłości.
